Καθηγητές: Μ. Καπλάνογλου, Γ. Κούζας
Κωδικός Μαθήματος: ΚΦΛ06, ΜΦΛ06, ΓΦΛ06
Σε αυτό το μάθημα θα ασχοληθούμε με το λαϊκό παραμύθι σε σχέση και με άλλα είδη της πεζής προφορικής αφήγησης. Θα αναφερθούμε στις κυριότερες διεθνείς θεωρήσεις του παραμυθιού από την επιστήμη της λαογραφίας, την τυπολογία και τα χαρακτηριστικά του παραμυθιού και τις σχέσεις των παραμυθιών διαφορετικών λαών. Στη συνέχεια θα μας απασχολήσει η κοινωνική ιστορία του λαϊκού παραμυθιού στην Ελλάδα: θα αναφερθούμε στις κοινωνικές ομάδες δημιουργίας των λαϊκών αφηγήσεων, τους λαϊκούς παραμυθάδες και τον κοινωνικό ρόλο του παραμυθιού στην Ελλάδα στο παρελθόν αλλά και στο σήμερα, σε τοπικές κοινωνίες όπου η αφήγηση είναι μια ζωντανή παράδοση. Στη διάρκεια των αιώνων, οι στόχοι, ο ρόλος του και το κοινό του παραμυθιού έχουν υποστεί πολυάριθμες μεταμορφώσεις, καθώς, εξαιτίας της ανωνυμίας του αλλά και της απουσίας οριστικής μορφής, ήταν επιδεκτικό πλήθους χειρισμών. Θα παρακολουθήσουμε αυτές τις μεταμορφώσεις του ευρωπαϊκού παραμυθιού στους νεώτερους χρόνους, δηλαδή την ιστορική διαδικασία της μετατροπής του λαϊκού αγροτικού παραμυθιού σε λογοτεχνικό ανάγνωσμα ενός αστικού κοινού και στη συνέχεια σ' ένα θεσμό για παιδιά. Το λαϊκό παραμύθι, φιλτραρισμένο μέσα από το έργο επώνυμων συγγραφέων, φθάνει στα ανερχόμενα τον 19ο αιώνα μεσαία κοινωνικά στρώματα που αναζητούσαν την ίδια εποχή τους δικούς τους τρόπους έκφρασης και βρήκαν σ' αυτά τα παραμύθια τη διατύπωση των αρχών και των επιθυμιών τους. Τέλος, θα μας απασχολήσουν οι χρήσεις του παραμυθιού στη σύγχρονη εποχή, καθώς το παραμύθι περνάει στη λογοτεχνία, στο ραδιόφωνο, στον κινηματογράφο, στη διαφήμιση και εντάσσεται σε διαφοροποιημένα συστήματα αξιών. Θα παρακολουθήσουμε έργα από διαφορετικές χώρες και κινηματογραφικές σχολές και θα τα σχολιάσουμε.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το μάθημα μπορείτε να ανατρέξτε στον οδηγό σπουδών: http://www.phil.uoa.gr/proptyxiakes-spoydes/odhgos-spoydon.html